Last updated on Tháng Tư 9th, 2024 at 01:50 chiều
Tết, còn được gọi là Tết Nguyên Đán trong tiếng Việt, Tết Việt, Lễ hội Mùa xuân hay Tết Âm Lịch, là lễ hội quan trọng nhất ở Việt Nam.
Tết là một lễ kỷ niệm lớn tập trung vào việc sum họp gia đình, tặng quà, nấu các món ăn đặc biệt và các sự kiện công cộng sôi động. Mặc dù Việt Nam có những truyền thống Tết chung, nhưng chúng vẫn khác nhau tùy theo từng vùng và từng gia đình.
Trong bài viết hướng dẫn này của Remitly, chúng ta sẽ thảo luận về cách Tết Nguyên Đán thường được tổ chức ở Việt Nam và chia sẻ ý tưởng để tổ chức một lễ kỷ niệm truyền thống ở bất cứ nơi nào trên thế giới.
Tết Việt Nam diễn ra vào thời điểm nào?
Ngày Tết Nguyên Đán, còn gọi là Tết Âm Lịch, sẽ thay đổi hàng năm vì nó dựa theo lịch âm lịch của người Việt Nam. Thông thường, kỳ nghỉ Tết sẽ rơi vào cuối tháng 1 hoặc đầu tháng 2.
Mặc dù ngày diễn ra lễ hội quan trọng này có thay đổi nhưng chúng thường diễn ra cùng thời điểm với Tết Nguyên Đán Trung Quốc vì lịch Việt Nam dựa trên âm lịch do người Trung Quốc tạo ra đầu tiên.
Năm 2024, Tết bắt đầu vào ngày 10/2 và đêm giao thừa ở Việt Nam là ngày 9/2.
Vào đêm giao thừa và trong suốt Tết Nguyên Đán, bạn sẽ nghe người Việt nói “CHÚC MỪNG NĂM MỚI”.
Phong tục đón Tết ở Việt Nam
Ngày Tết truyền thống của người Việt bao gồm ba ngày chính thức đón Tết Nguyên Đán, trong thời gian đó, hầu hết các doanh nghiệp đóng cửa và mọi người di chuyển về quê thăm gia đình, cộng thêm vài ngày chuẩn bị cho năm mới sắp tới.
Các gia đình chuẩn bị đón Tết bằng cách dọn nhà tổng thể đón Tết ở nhà, mua quà tết và những món ăn đặc biệt, và nấu một bữa tiệc lớn.
Ngày mồng một Tết được dành riêng cho gia đình ruột thịt. Trong những ngày tiếp theo, các gia đình Việt Nam dành thời gian đi thăm bạn bè và các thành viên trong đại gia đình.
Theo truyền thống, nhưng không bắt buộc, mọi người đi thăm bạn bè vào ngày mồng hai Tết. Trong chuyến thăm, mọi người thảo luận về năm vừa qua và gửi lời chúc mừng năm mới đến gia đình chủ nhà.
Ngày mùng 3 Tết Việt là ngày dành cho thầy cô, những nhân vật quan trọng ở Việt Nam. Học sinh có thể kêu gọi gặp gỡ các giáo viên hiện tại hoặc cựu giáo viên để tôn vinh nhân dịp này. Trong một số trường hợp, các đối tác kinh doanh cũng đến thăm nhau ở một địa điểm có không khí lễ hội vào ngày mùng 3 Tết.
Chúng ta hãy cùng xem xét một số truyền thống Tết phổ biến nhất.
Ngày nghỉ lễ chung
Ở Việt Nam, cả tuần đầu tiên của chu kỳ âm lịch mới là ngày nghỉ lễ. Các cơ quan chính phủ, trường học và nhiều doanh nghiệp đóng cửa để mọi người có thể ăn Tết.
Tiền lì xì
Sáng mùng một Tết, trẻ em nhận được phong bao lì xì màu đỏ từ người lớn. Truyền thống này được gọi là mừng tuổi (chúc mừng tuổi mới) ở miền Bắc Việt Nam và lì xì ở miền Nam Việt Nam.
Thông thường, trẻ em mặc quần áo mới và chúc Tết cổ truyền với người lớn tuổi trước khi nhận tiền.
Quyết định ai sẽ là người đầu tiên vào nhà
Người Việt cho rằng người đến thăm gia đình đầu tiên trong năm sẽ quyết định vận may cả năm, vậy nên mọi người không bao giờ vào nhà nào vào ngày đầu tiên của năm mới nếu không được mời trước.
Hành động mà người đầu tiên vào nhà vào dịp Tết được gọi là xông đất hay xông nhà, và thực hiện điều này được coi là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong dịp Tết.
Theo truyền thống của người Việt, nếu ngày đầu năm mới những điều tốt lành đến với gia đình thì năm tới cũng sẽ tràn đầy phúc lành.
Nhờ đó, mỗi gia đình đều mong người phù hợp sẽ bước qua cửa nhà vào ngày đầu năm. Chủ nhà thường hỏi trước một thành viên gia đình hoặc một người bạn thành đạt để chọn làm người xông nhà.
Chơi các trò chơi
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và các thành phố khác, người bán hàng bày trò chơi trên đường phố và trẻ em thường tiêu tiền lì xì của mình vào những việc đó. Ngoài ra còn có nhiều trò chơi truyền thống mà các gia đình chơi trong dịp đón năm mới. Một số trò chơi phổ biến bao gồm:
- Chơi đu: Trò chơi gồm nhiều đội chơi có 2 người. Đội nào có thể khiến chiếc xích đu gỗ bay cao nhất thì sẽ thắng.
- Trò cột mỡ: Một cuộc thi mà mọi người cố gắng leo lên những cột trơn trượt
- Hát bài chòi: Một trò chơi bài liên quan đến ca hát
- Đấu vật: Một kiểu đấu vật mà đối thủ được tự do đá và đấm
- Cờ người: Một trò chơi cờ có nguồn gốc từ cờ vua Trung Quốc
Xem múa rồng
Ở Việt Nam, rồng là con vật linh thiêng được coi là điềm lành, có khả năng xua đuổi tà ma. Con vật thần thoại này truyền cảm hứng cho một hình thức múa độc đáo, trong đó các đội từ 10 đến 15 người sẽ điều khiển một con rồng lớn được làm từ con rối gắn trên cột.
Biểu diễn múa rồng diễn ra khắp Việt Nam để đón Tết. Nếu bạn dự định đến thăm Việt Nam vào dịp nghỉ lễ, hãy tìm một nơi công cộng để tham dự. Một số gia đình giàu có còn trả tiền để tổ chức các buổi biểu diễn riêng tại nhà của họ.
Mua sắm chợ hoa
Trước hoặc vào dịp đầu Tết, nhiều gia đình đổ xô đến những khu chợ lớn ngoài trời để mua hoa. Ở đó, họ mua hoa mai, hoa đào để trang trí nhà cửa nhân dịp nghỉ lễ.
Những chậu hoa thường được đặt ở lối vào vì người Việt liên tưởng những bông hoa với lòng hiếu khách và tin rằng chúng sẽ mang lại may mắn.
Thắp đèn lồng truyền thống Việt Nam
Hoa không phải là đồ trang trí truyền thống duy nhất trong dịp Tết. Nhiều nhà còn treo đèn lồng để đón Tết.
Đèn lồng truyền thống Việt Nam có thể được làm bằng giấy hoặc lụa. Nó có nhiều kích thước và hình dạng khác nhau, và thường có một dây đuôi duy nhất treo từ dưới cùng như là một điểm nhấn trang trí.
Đi lễ ở các ngôi chùa Phật giáo
Các ngôi chùa Phật giáo địa phương là những địa điểm nổi tiếng trong suốt dịp Tết. Mọi người đến đó để quyên góp tiền và cầu nguyện cho may mắn. Các nhà sư cũng có thể bói toán cho các du khách trong dịp lễ hội năm mới.
Tạo tiếng ồn
Cũng như ở nhiều quốc gia khác, việc gây ồn ào vào lúc nửa đêm khi năm mới đến chính thức là một truyền thống phổ biến. Người ta tin rằng làm như vậy sẽ xua đuổi tà ma và những điều xui xẻo từ năm cũ.
Gia đình Việt có thể đốt pháo, đánh cồng gây ồn ào. Trong một số trường hợp, cả gia đình có thể đập nồi niêu xoong chảo.
Thắp hương bàn thờ gia tiên
Cũng giống như việc thăm viếng người thân là một phần quan trọng của ngày Tết, việc tưởng nhớ những người thân đã qua đời trong gia đình Việt Nam là một phần quan trọng của lễ hội. Mọi người thắp hương bàn thờ gia tiên để tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Những điều cấm kỵ trong dịp Tết của người Việt
Nếu bạn đến thăm Việt Nam vào dịp Tết Nguyên Đán, có một số điều cấm kỵ mà bạn nên biết.
Quét nhà trong ngày Tết là điều cấm kỵ, hay còn gọi là xui (không may mắn), vì nó tượng trưng cho việc quét sạch những điều may mắn. Đó là lý do tại sao người ta phải dọn dẹp nhà cửa trước năm mới.
Việc đến thăm người khác trong dịp năm mới cũng là điều cấm kỵ đối với những ai vừa trải qua sự mất mát của một thành viên trong gia đình, kẻo họ sẽ mang lại điều xui xẻo cho gia đình và bạn bè.
Trong dịp Tết, người ta cũng có phong tục tránh con số 7 vì được cho là sẽ mang lại điều xui xẻo. Mối liên hệ giữa con số và sự xui xẻo là do tên của nó trong tiếng Việt có nghĩa giống với từ “mất mát” hoặc “thất thu”.
Các hoạt động lễ hội Tết công cộng
Tất nhiên là những lễ hội Tết lớn nhất thế giới diễn ra ở Việt Nam. Trong dịp nghỉ lễ quốc gia này, Thành phố Hồ Chí Minh (còn gọi là Sài Gòn) tổ chức lễ hội Tết lớn nhất tại Đông Nam Á.
Sự kiện nghỉ lễ kéo dài ba ngày này có khoảng 150 gian hàng, đồ ăn từ khắp mọi miền đất nước, một lễ hội hoa ở trung tâm phố cổ và bắn pháo hoa vào đêm giao thừa. Năm 2004, lễ đón Tết còn bao gồm việc làm bánh chưng lớn nhất thế giới,cân nặng 1,9 tấn, theo Kỷ lục Guinness Thế giới.
Tại Hà Nội, nhiều cửa hàng, cơ sở kinh doanh đóng cửa cả tuần vào dịp Tết Nguyên Đán. Những cảnh tượng công cộng bao gồm múa rồng và sư tử, các hoạt động dân gian và màn bắn pháo hoa khổng lồ ở Hồ Hoàn Kiếm.
Khắp Hà Nội, người dân đến chợ hoa Quảng Bá để mua cành đào hồng tượng trưng cho ngày Tết. Hàng trăm bàn thờ chiếm lĩnh các ngõ ngách trong phố cổ dọc theo lề đường. Các địa điểm tham quan phổ biến khác là Đà Nẵng và Hội An.
Các thành phố lớn khác ở miền bắc và miền nam Việt Nam tổ chức các lễ hội công cộng vào dịp Tết với pháo hoa, nghệ thuật, các màn biểu diễn, v.v.
Những món ăn truyền thống ngày Tết
Mặc dù truyền thống khác nhau nhưng hầu hết người Việt đều ăn Tết như một phần của lễ hội. Đây là một số món ăn truyền thống Việt Nam màc nhiều gia đình chuẩn bị cho dịp năm mới.
Bánh chưng/Banh tét
Còn được gọi là bánh tét vuông Việt Nam, bánh chưng (miền Bắc Việt Nam) hay bánh tét (miền Nam Việt Nam) là gạo nếp, thịt lợn và nhân đậu xanh bọc trong lá chuối vuông. Lớp bọc giúp cơm có màu xanh sau khi luộc.
Theo truyền thuyết xa xưa, bánh chưng xuất hiện từ thời nhà Hùng. Chiếc bánh này tượng trưng cho đất, thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên và trái đất. Nó cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của lúa gạo và thiên nhiên trong văn hóa.
Ngược lại với những món ăn nhanh của cuộc sống hiện đại, quá trình làm bánh chưng tốn nhiều thời gian và cần nhiều người cùng làm. Các thành viên trong gia đình thường thay phiên nhau canh lửa suốt đêm, kể cho nhau nghe những câu chuyện Tết.
Mứt (kẹo trái cây)
Mứt là món ăn không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán ở Việt Nam. Mọi người đều chuẩn bị những hộp kẹo trái cây đủ màu sắc để tặng du khách, tặng bạn bè, gia đình và dâng lên tổ tiên.
Thông thường, khách đến nhà sẽ ăn kẹo, hạt dưa rang và uống vài tách trà. Trẻ em thưởng thức mứt trái cây làm món ăn vặt.
Thịt kho trứng
Với món ăn này, những miếng thịt lợn được ngâm với tỏi, nước mắm, đường và nước dừa. Trứng luộc chín được sử dụng trong món ăn này vì chúng tượng trưng cho sự hạnh phúc.
Thịt lợn và trứng đã bóc vỏ sẽ được nấu trong nồi vài giờ rồi ăn kèm với dưa muối chua (dưa hành, dưa kiệu).
Xôi gấc
Món xôi đỏ này được làm từ quả gấc và thường được kết hợp với chả lụa, loại giò chả phổ biến nhất trong ẩm thực Việt Nam. Chả lụa được làm từ thịt lợn và gói trong lá chuối.
Tết Nguyên Đán ở nước ngoài
Đối với những người Việt Nam sống ở nước ngoài, các truyền thống đón Tết có những hình thức mới so với ở quê nhà. Những người sống ở các cộng đồng người Việt lớn hơn trên khắp thế giới, bao gồm khoảng 1,3 triệu Người Việt nhập cư vào Hoa Kỳ, có thể được đón Tết công khai. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu một số sự kiện đáng chú ý diễn ra trên khắp thế giới.
Lễ đón Tết ở California
California là nơi có dân số Việt Nam đông nhất tại Hoa Kỳ và tổ chức nhiều hoạt động đón Tết mỗi năm. Người Việt xa xứ sống ở Nam California và Vùng Vịnh ăn mừng truyền thống Tết Nguyên đán theo phong cách cầu kỳ.
Được tổ chức hàng năm kể từ năm 1982, Lễ hội đón Tết ở Nam California là lễ hội Tết Nguyên Đán lớn nhất của người Việt tại Hoa Kỳ. Trụ sở hiện tại là Trung tâm Hội chợ và Sự kiện OC ở Costa Mesa, và các Liên hiệp Hội Sinh viên Việt Nam tổ chức sự kiện này.
Sự kiện bao gồm nhiều triển lãm và phòng trưng bày, nhà cung cấp thực phẩm, các màn trình diễn cộng đồng, lễ rước bàn thờ tổ tiên và một bản sao của một ngôi làng truyền thống Việt Nam. Lễ hội bắt đầu bằng nghi lễ “Nâng cây tre” và kết thúc với nghi thức “Hạ cây tre”.
Các lễ hội Tết San Diego là một sự kiện lớn khác tôn vinh văn hóa Việt Nam tại California. Lễ ăn Tết này kéo dài ba ngày, diễn ra tại Công viên Cộng đồng Mira Mesa và thu hút hơn 25.000 người tham dự hàng năm. Liên Đoàn Người Việt San Diego và Liên Hiệp Thanh Niên Người Mỹ Gốc Việt điều hành sự kiện.
San Jose, California, nơi có hơn 300.000 cư dân Việt Nam, tổ chức cuộc thi thường niên lễ hội Tết San Jose tại Khu hội chợ Hạt Santa Clara. Sự kiện này do Liên minh các tổ chức người Việt theo chủ nghĩa dân tộc ở Bắc California tổ chức và thu hút tới 70.000 người tham gia.
Các lễ hội đón năm mới của người Mỹ gốc Việt khác
Tại New Orleans, Nhà thờ Mary Queen của Việt Nam tổ chức một lễ hội đón Tết lớn hàng năm, thu hút rất nhiều người tham gia, khoảng 30.000 người. Nhà thờ này nổi tiếng vì lưu giữ một bộ sưu tập lớn các thánh tích của các vị thánh Việt Nam.
Từ năm 1996, Tết ở Seattle đã tổ chức một lễ hội kéo dài hai ngày miễn phí tại Trung tâm Seattle. Nó bao gồm các màn trình diễn nghệ thuật, ẩm thực, âm nhạc và nhiều truyền thống Tết để tôn vinh văn hóa Việt Nam và cộng đồng người Mỹ gốc Việt tại địa phương.
Những lễ hội đón Tết khác ở khắp thế giới
Ở Úc, điểm đến lớn thứ hai của người Việt di cư, truyền thống Tết Nguyên Đán của người Việt được tổ chức tại nhiều thành phố khác nhau.
Lễ hội đón Tết hàng năm ở Melbourne, Úc,đã từng là được tổ chức tại Trường đua ngựa Sandown vào những năm trước đây, nhưng bắt đầu được tổ chức trực tuyến từ năm 2021. Các sự kiện tiêu biểu bao gồm lễ múa sư tử, màn bắn pháo hoa, biểu diễn âm nhạc, nghệ thuật và văn hóa Việt Nam.
Sự kiện ảo bao gồm màn trình diễn thời trang, loạt chương trình Hương vị Tết và Cuộc thi Dạ dày sắt, trong đó các thí sinh sẽ ăn những món ăn gây kích ứng dạ dày. Sự kiện này do Cộng Đồng Người Việt Tại Úc (Victoria Chapter) tổ chức sự kiện.
Mặc dù sự kiện này đã bị hủy vào năm 2021, nhưng Cộng Đồng Người Việt Tại NSW Chapter, Úc thường tổ chức lễ hội Việt Nam hàng năm tại Fairfield Showground ở Sydney.
Canada cũng có rất nhiều dân nhập cư gốc Việt và một số thành phố lớn tổ chức lễ hội Tết hàng năm. Những lễ hội này bao gồm các sự kiện Lễ hội Tết cộng đồng, do Hội Người Việt tại Toronto tổ chức vào những năm trước đó.
Đón Tết Nguyên Đán truyền thống tại nhà
Mọi người trên toàn thế giới quan tâm đến việc đón Tết và tìm hiểu về các truyền thống Tết Nguyên Đán của người Việt nên tìm kiếm các nhóm cộng đồng người Việt ở địa phương. Xem các ngôi chùa Phật giáo và nhà thờ Thiên chúa giáo phục vụ cộng đồng, trung tâm văn hóa và hiệp hội sinh viên người Việt.
Đôi khi, dịp lễ Tết được đưa vào như một phần của các sự kiện Tết Nguyên Đán lớn, phục vụ người dân Trung Quốc, Hàn Quốc và các nước châu Á khác.
Ngay cả khi bạn không thể tìm thấy một lễ hội Tết công cộng ở địa điểm gần bạn, bạn vẫn có vô số cách để tận hưởng Tết truyền thống tại nhà. Hãy lấy cảm hứng từ nhiều cách tổ chức Tết ở Việt Nam và điều chỉnh chúng cho phù hợp với phong cách sống của bạn. Dưới đây là một vài gợi ý:
- Dành một ngày để dọn dẹp đón năm mới.
- Mua một cây quất hoặc cành đào đã nở hoa và đặt bên ngoài cửa nhà bạn.
- Đi cắt tóc, làm tóc và tự thưởng cho mình quần áo mới, đó đều là những việc làm truyền thống đón Tết phổ biến.
- Trang trí nhà hoặc phòng của bạn với vòng hoa giấy màu đỏ và vàng.
- Chuẩn bị bánh tét, giò chả, canh mướp đắng hoặc các món ăn Tết truyền thống khác đã được liệt kê ở trên.
- Thưởng thức một bữa ăn thịnh soạn cùng gia đình và bạn bè, đồng thời thức đến đêm giao thừa, xem những bộ phim đầy cảm hứng, chơi các trò chơi và tận hưởng bầu bạn vui vẻ.
- Tặng trái cây sấy khô cho người lớn và mừng tuổi bao lì xì cho trẻ em. Đây là cách để chuyển tiền về Việt Nam một cách dễ dàng nếu bạn có người thân ở đó.
Đón Tết mọi lúc mọi nơi
Nhiều người Việt ở nước ngoài phải tự mình tạo nên truyền thống Tết Nguyên Đán. Làm như vậy thường xuyên có nghĩa là giới thiệu những lễ kỷ niệm, nghi lễ vui tươi và những món ăn ngon của văn hóa Việt Nam cho những người bạn mới mong muốn tìm hiểu những phong tục đón năm mới trên khắp thế giới.
Mọi người ở Remitly đều mong bạn tìm được may mắn và hạnh phúc trong dịp Tết. Những thông tin nêu trên sẽ cho bạn ý tưởng về cách đón Tết Nguyên Đán mọi lúc mọi nơi.
Nếu bạn muốn chuyển tiền cho người thân trong gia đình nhân dịp mùng 1 Tết Âm Lịch, Remitly có thể hỗ trợ bạn chuyển tiền nhanh chóng và giá phải chăng. Hãy tải xuống ứng dụng ngay hôm nay và thực hiện lần chuyển tiền đầu tiên vào đúng dịp Tết Việt Nam.