Last updated on Eylül 16th, 2024 at 01:31 pm
30 Ağustos Zafer Bayramı, Türkiye’nin milli bayramlarından biridir ve resmi tatiller arasında yer alır. Türk milletinin milli mücadelesi 1922 yılının 30 Ağustos günü zaferle sonuçlanmıştır ve bu nedenle her yıl 30 Ağustos’ta bu zaferi kutlarız.
Zafer Bayramı’nın Tarihi ve Anlamı
Tarihi
➞ 1919 yılında Atatürk önderliğinde Türk Kurtuluş Savaşı başlamıştır. O dönem günümüz Türkiye toprakları Osmanlı’ya aitti ancak bu toprakların dört bir yanı düşman askerler tarafından işgal altındaydı.
➞ Bu nedenle Atatürk, milli mücadele ile ülkeyi düşman işgalinden kurtarma ve burada Türk devleti kurma umuduyla yola çıktı. Kısa sürede, Türk Kurtuluş Savaşı ülkenin dört bir yanındaki cephelere yayıldı.
➞ Kurtuluş Savaşı yılları boyunca büyük küçük çeşitli muharebeler yapıldı. Bunların bazılarında yeni kurulan Türk meclisinin düzenli ordusu savaştı. Bazı cephelerde ise halk kendi imkanlarıyla düşmana karşı koydu.
➞ 1922 yılına gelindiğinde Doğu cepheleri Rus askerlerinden arındırılmış ve dönemin Rusya hükümeti ile anlaşmalar imzalanmıştı. Ancak Batı cephesinde Yunan Krallığı ısrarlı bir şekilde ilerlemeye devam ediyordu.
➞ TBMM hükümeti, ülkenin batısını düşman işgalinden kurtarmak için taarruza geçti. Türk ordusunun Batı’yı kurtarmak için verdiği bu askeri mücadele Büyük Taarruz olarak adlandırıldı.
➞ Büyük Taarruz kapsamında birden fazla muharebe yapıldı. Ordu, yavaş yavaş batıya doğru ilerledi. Büyük Taarruz’un son aşaması Başkomutanlık Meydan Muharebesi, diğer adıyla Dumlupınar Meydan Muharebesi oldu.
➞ 30 Ağustos günü bu muharebeyi zaferle sonuçlandıran Türk ordusu, böylece Büyük Taarruz’u da kazanarak düşman işgalini sonlandırmış oldu. 1922 yılının 30 Ağustos’unda, Dumlupınar’da Türk milleti büyük bir zafer kazandı.
➞ Bu muharebenin başkomutanı Mustafa Kemal Atatürk, 30 Ağustos günü şu sözleri söyledi: “Hiç şüphe etmemelidir ki yeni Türk Devleti’nin, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri burada atıldı.”
30 Ağustos günü elde edilen bu askeri zafer, Kurtuluş Savaşı’nı başarıyla sonlandıran askeri olay olarak kabul edilir. Her yıl Türkiye, bu nedenle aynı çoşku ve heyecanla bu zaferi kutlar.
Geçmişten Günümüze Zafer Bayramı Kutlamaları
1924
Zafer Bayramı ilk kez 1924 yılında, Türkiye Cumhuriyeti 1 yaşındayken kutlanmıştır. O sene Başkumandan Zaferi adıyla yapılan bu kutlamaya zamanın cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk katılmıştır. Kutlama Dumlupınar’da yapılmıştır.
1926
1926 yılında kanun teklifiyle 30 Ağustos günü anayasaya milli bayram olarak girmiştir. İlk defa bu yılın 30 Ağustos gününde Zafer Bayramı adıyla kutlanan bu özel günün kutlanma protokolü ile ilgili Savunma Bakanlığı rapor hazırlamıştır.
Ayrıca o zamanlar adı Tayyare Cemiyeti olan Türk Hava Kurumu 30 Ağustos tarihini Tayyare Bayramı ilan etmiştir. Bunun sebebi, Türk Hava Kuvvetlerinin bu zaferdeki tartışılmaz payıdır.
1930’lar
Aslında 1930’lara kadar ilk törenler kadar gösterişli bir tören yapılmamıştır. Tarih arşivlerine göre 30 Ağustos Zafer Bayramı özellikle 1930’lardan sonra büyük bir coşkuyla kutlanmıştır. Özellikle 1930’ların sonuna doğru halkın evlere ve dükkanlara bayrak asmaya yönelik katılımı artmıştır.
1940’lar
Bu yıllarda İkinci Dünya Savaşı’ndan dolayı dünyada genel bir tansiyon hakimdi. Türkiye’de gösterişli Zafer Bayramı kutlamaları yapılmadı ancak resmigeçitlerde Türk Silahlı Kuvvetleri ön plana çıkarıldı.
1960’lar
Bu yıllar artık Zafer Bayramı’nın çok daha geniş çapta kutlandığı dönem oldu. Askeri okullar bu tarihte mezuniyet töreni yapmaya başladı. Genelkurmay Başkanı daha önceki yıllarda olduğu gibi bu yıllarda da tebrikleri kabul etti.
2011
2011 yılında Genelkurmay Başkanı’nın tebrik kabul etme geleneği değişikliğe uğradı. Cumhurbaşkanı, başkomutan olarak kutlamaları ve tebrikleri kendi makamında ağırlamaya başladı.
2022
Zafer Bayramı’nın 100. yılında ülke genelinde gösterişli ve coşku dolu kutlamalar yapıldı. Özellikle ülke genelindeki konserler bu yıl yankı uyandırdı. 100. yıla özel bazı kutlamalar şu şekildeydi:
- İstanbul, Ankara ve İzmir’de eş zamanlı kutlamalar: 30 Ağustos Zafer Bayramı, üç büyük şehirde konserler ve danslarla kutlandı.
- İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde ücretsiz konser: AKM’de İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası ve İstanbul Devlet Opera ve Balesi Korosu özel bir zafer repertuvarı sundu. MFÖ de bu etkinlikte sahne aldı.
- Ankara’da CSO Ada: Ankara’da CSO Ada’da dev sahnede kahramanlık türkülerinin ve popüler müziğin sevilen isimlerinin yer aldığı bir konser düzenlendi.
- İzmir Gündoğdu Meydanı: İzmir’de Zafer Yolu 100. Yıl Son Söz müzikali ve İzmir Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde Fatih Erkoç ve Ahmet Baran’ın yer aldığı bir konser gerçekleştirildi.
30 Ağustos’ta Türkiye’de Yapılan Etkinlikler
Türkiye genelinde düzenlenen 30 Ağustos Zafer Bayramı etkinliklerine devlet daireleri, bakanlar, bürokratlar, müzisyenler, belediyeler ve halk doğrudan katılır.
Resmi kutlamalar
Yönetmeliğe göre Zafer Bayramı’nın resmi kutlamaları şu şekildedir:
- Törenler 07.00 ile 00.00 saatleri arasında yapılır.
- Saat 12.00’de Türkiye’nin başkenti Ankara’da yirmi bir pare top atışı yapılır.
- Cumhurbaşkanı ilk önce Anıtkabir’e giderek resmi çelenk töreni ile Atatürk’e saygılarını sunar. Daha sonra cumhurbaşkanlığında tebrikleri kabul eder.
- Zafer Bayramı resepsiyonu vermek de cumhurbaşkanının görevidir.
- Başkent dışındaki illerde garnizon komutanları ve belediye başkanları da törenle Atatürk büstlerine çelenk koyarlar. Törene katılan halk ile birlikte İstiklal Marşı söylenir ve daha sonra bayramlaşılır.
- İllerde Zafer Bayramı resepsiyonu düzenlemek valilerin görevidir.
Okullar
İlkokul, ortaokul ve liselerde öğrenciler Zafer Bayramı’nın anlamını ve önemini anlatan törenler düzenler. Bu törenlerde, şiirler okunur, konuşmalar yapılır. 30 Ağustos zaferinin 1922 yılında nasıl gerçekleştiğine yönelik tiyatro performansı gibi sanatsal gösteriler de gerçekleştirilebilir.
Belediyeler
Şehirlerin ana meydanlarında düzenlenen törenler, Zafer Bayramı’nın coşkusunu halkla buluşturur. Konserler, halk oyunları gösterileri ve havai fişek gösterileri gibi etkinliklerle kutlamalar zenginleştirilir.
Halk kutlaması
Halk meşaleler ve bayraklar ile fener alayına katılarak Zafer Bayramı’nı kutlar. Bu fener alaylarına mahalleden okulların bando takımları da katılabilir.
Daha fazla Bilgi: Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları, Kurban Bayramı: Temel Bilgiler
Zafer Bayramı Törenleri: İstanbul ve Diğer Şehirler
Zafer Bayramı, Türkiye’nin her köşesinde büyük bir coşkuyla kutlanır. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde düzenlenen törenler, geniş katılımlarla gerçekleştirilir.
İstanbul
Zafer Bayramı kutlamaları İstanbul’da genellikle Taksim Meydanı’nda ve Vatan Caddesi’nde düzenlenen resmi törenler ile başlar. Taksim Meydanı’nda belediye başkanı gibi resmi yetkiye sahip kişiler Atatürk Anıtı’na çelenk koyarak saygı duruşunda bulunmayı tercih edebilir.
Vatan Caddesi’nde düzenlenen geçit törenine, askerler, sivil toplum kuruluşları ve halk katılır. Akşam saatlerinde ise Boğaz’da düzenlenen havai fişek gösterileri ile bayram coşkusu doruğa ulaşır.
Ankara
Ankara’da, Zafer Bayramı’nın ilk durağı Anıtkabir’dir. Cumhurbaşkanı ve devlet erkanı, Anıtkabir’deki törene katılarak Atatürk’ü anar, böylelikle Türkiye genelindeki tüm Zafer Bayramı törenlerinin resmi açılışı gerçekleşmiş olur.
Ayrıca bu özel günde Ankara’nın Kızılay Meydanı’nda halkın yoğun katılımıyla gerçekleşen etkinlikler ve gösteriler düzenlenir.
İzmir
İzmir, Kurtuluş Savaşı’nın en önemli şehirlerinden biri olarak, Zafer Bayramı’nı her yıl büyük bir coşkuyla kutlar. Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen törenlerle başlayan etkinlikler, İzmir Körfezi’nde yapılan deniz geçit töreniyle devam eder.
Şehirdeki birçok meydan ve parkta halk konserleri, dans gösterileri ve çeşitli etkinlikler düzenlenir. İzmir’in sembolik olarak önemli olan Konak Meydanı’nda da Zafer Bayramı coşkusu en üst düzeyde yaşanır. Bu meydanda 30 Ağustos etkinlikleri kapsamında İzmir Belediye Bandosu’nun sıklıkla konser verdiği de olmuştur.
