24 Kasım Öğretmenler Günü muhtemelen hepimizin hayatında önemli bir yere sahip çünkü öğretmenlerimizin kalbimizdeki yeri adeta ebeveynlerimizinki gibi çok özel. Türkiye’de Öğretmenler Günü dünyadan farklı bir tarihte kutlansa da evrensel bir anlam taşıdığı tartışılmaz. Ancak kültürel ve tarihsel gelişimine baktığımızda Türkiye Öğretmenler Günü, gerek öğrenciler gerekse öğretmenler için milli ve manevi duygulara biraz daha dokunan, daha anlamlı bir gün diyebiliriz.
Bu yazımızda Türkiye’de Öğretmenler Günü anlamı ve öneminden bahsederken Atatürk ve Öğretmenler Günü ilişkisine değinecek ve öğretmenlere hediye önerileri sunarak onlara kendilerini değerli hissettirecek ipuçları paylaşacağız.
Türkiye’de Öğretmenler Günü Neden Kutlanır?
Hepimizin hayatında iz bırakmış öğretmenler olmuştur. Kendi adıma konuşmam gerekirse, mezuniyetimin üzerinden 20 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen kendisiyle hâlâ görüştüğüm ilkokul öğretmenimi unutmam imkânsız. Tabii anılarımda yalnızca ilkokul öğretmenim yok. Beni hayata hazırlamış, zor zamanlarımda elimden tutmuş, bazen ailemden bile çekindiğim konularda rehberim olmuş pek çok öğretmenimi buradan saygıyla selamlıyorum.
Artık bir öğrenci olmasa bile her bir bireyin Türkiye’de öğretmenlerin rolü konusunda benimle benzer duygular taşıdığını düşünüyorum. Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye’nin, öğretmenlerin omuzlarında yükseldiği göz önünde bulundurulursa öğretmenlerin bizler için ne denli önemli olduğu anlaşılabilir. Mustafa Kemal Atatürk’ün “Öğretmenler; yeni nesli, cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcilerini, sizler yetiştireceksiniz ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır,” sözlerinin anlamını çok iyi idrak etmiş bir millet olarak öğretmenlerimize duyduğumuz saygı ve sevginin paha biçilemez olduğuna şüphe yok.
Peki Türkiye’de neden Öğretmenler Günü’nü Cumhuriyet ve Zafer Bayramın’da olduğu gibi şenliklerle kutluyoruz? Bunun için tarihte bir yolculuğa çıkmamız ve Atatürk’ün eğitimli bir Türk halkı yaratmak adına attığı cesur adımları incelememiz gerekiyor. Çünkü Atatürk ve Öğretmenler Günü birbirinden ayrı düşünülemeyecek kavramlar.
Türkiye’de Öğretmenler Günü tarihi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve devrimlerinin eğitime verdiği öneme dayanır. Bu, Türk halkının Atatürk’e duyduğu sevgiden kaynaklanan bir söylem değil, okuryazarlık oranı %2’nin altında olan bir halktan Nobel ödüllü biliminsanlarına uzanan sürecin somut tarihi kayıtlarının bir tezahürüdür. Açıklayalım…
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş aşamasında eğitimde köklü değişimler yaşandı. 1928 yılında Atatürk’ün harf devrimiyle başlayan ulusal eğitim inşası, okuma yazma oranında büyük bir sıçrama yaşanmasını sağladı. Latin alfabesinin ulusal düzeyde kullanılmaya başlaması, eğitimdeki çağdaşlaşma ilkesinin hem ilk hem de önemli bir adımı oldu. Atatürk’ün başöğretmen kabul edilmesi de aynı yıl gerçekleşti.
Millet Mektepleri Başöğretmeni Atatürk’ün eğitim devrimleri sadece alfabeyle sınırlı değil. Atatürk hayatının son anlarına kadar milli eğitim için çabaladı. Örneğin, 1936 yılında bitirdiği “Geometri” kitabında ilk defa Türkçe geometri terimleri kullandı ve eğitim dilinin Türkçe olması adına büyük efor sarf etti. Ayrıca Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu gibi araştırma enstitüleri kurarak toplumsal eğitimin her alanında projeler gerçekleştirdi.
Öğretmenler Günü Ne Zaman Kutlanır?
Türkiye’de Öğretmenler Günü kutlaması her yıl 24 Kasım tarihinde yapılır. Bu tarih, Atatürk’ün 1928 yılında başöğretmenlik unvanını aldığı tarihtir. Ancak 24 Kasım, 1981’den itibaren Öğretmenler Günü olarak kutlanmaya başladı. 1981 yılı aynı zamanda Başöğretmen Atatürk’ün 100. doğum günü olması nedeniyle ayrı bir önem taşıyor.
Öğretmenler Günü Kutlaması: Türkiye’de Öğretmenler Günü Nasıl Kutlanır?
Türkiye’de Öğretmenler Günü tarihi ve Öğretmenler Günü’nün Türk halkı için anlamı hakkında artık bilgi sahibiyiz. Peki Türkiye’de Öğretmenler Günü nasıl kutlanır?
Öğretmenler Günü, okullarda coşkuyla kutlanan ve öğretmenlerin değerini vurgulayan pek çok etkinliğe ev sahipliği yapar. Bu anlamlı günde, öğretmenlerin fedakârlıklarını anlatan konuşmalar, duygu dolu şiirler ve etkileyici gösteriler sahne alır. Okullar, bu özel gün için özenle süslenir ve zaman zaman açık hava etkinlikleriyle kutlamalar renklendirilir. Halk dansları, spor gösterileri, öğrenciler arası bilgi yarışmaları, dans ve drama performansları gibi zengin içerikli etkinlikler, günün coşkusunu artırır. Veliler de bu kutlamalara katılarak, öğretmenlere olan minnettarlıklarını paylaşır ve öğrencilerin heyecanına ortak olur. Bu kutlamalar, öğretmenlerimiz için toplumsal bir teşekkür mahiyetindedir.
Türkiye Öğretmenler Günü etkinlikleri arasında öğretmenlerin de meslektaşlarıyla birlikte katıldığı paneller, sempozyumlar ve açık oturumlar gibi etkinlikler vardır. Aynı zamanda öğretmenler bu özel günde, okul yönetimlerinin veya Milli Eğitim Müdürlüklerinin düzenlediği akşam yemeği ve müzikli eğlence etkinlerine katılırlar.
Öğretmenler Günü kutlaması birçok farklı şekilde gerçekleşebilir ancak bir mekânda yapılan etkinlikler diğerlerinden daha özeldir. Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk’ün ebedi istirahatgâhı Anıtkabir… 24 Kasım’da pek çok öğretmen ve eğitim personeli, Başöğretmen Atatürk’ün anıt mezarını ziyaret eder, mozolesine çelenk bırakarak onu anar. Okullarda da kutlamalar ve etkinlikler sırasında sıklıkla Başöğretmen Atatürk anılır. Bazı okullar bu güne özel Anıtkabir ziyaretleri düzenler.
Türkiye’de Öğretmenlerin Rolü ve Önemi
Türkiye’de eğitim, kamusal bir hak olarak her yurttaşa eşit şartlarda sunulur. Bu sistemi başöğretmen Atatürk kurmuştur ancak günümüzde kıymetli öğretmenlerimizin çabaları sayesinde büyük şehirlerden küçük köylere her yerdeki çocukların ve gençlerin eşit düzeyde eğitim alması sağlanmaktadır. Öğretmenler sadece okuma yazma öğretmez, çocukluktan yetişkinliğe kadar bizi hayata hazırlar. Görgü kuralları, toplumsal dayanışma, ahlak ve etik gibi öğretileri de ailemizin yanı sıra öğretmenlerimizden öğreniriz. Ayrıca öğretmenlik ders saatleriyle ya da okul duvarlarıyla sınırlı değildir. Bir öğretmen hayatın her alanında eğitici kimliğini korur ve öğrencilerine örnek bir insan olmak için çaba gösterir.
İşte bu bağlamda Türkiye’de öğretmenlerin rolü ve önemini iki kademeli düşünmek mümkündür: Bireysel ve toplumsal. Öğretmenler hem bize tarih, coğrafya ve matematik gibi pozitif bilimleri anlatır hem de vatandaşlık görevlerimize dair bilinç aşılar. Böylece hem bireysel birikimimizi geliştirir hem de topluma faydalı bir insan olmamızı sağlarlar. Bu yüzden Türkiye’de öğretmenlik saygın, hatta kimilerince kutsal kabul edilen bir meslektir.
Öğretmenlere Hediye Önerileri
Bir hediye düşündüğünüzden daha fazla anlam taşıyabilir. Özellikle Öğretmenler Günü gibi özel bir günde, öğretmenleriniz için onlara olan sevgi ve saygınızı yansıtabileceğiniz yaratıcı bir hediye hazırlayabilir ya da satın alabilirsiniz. Öğretmenlerimizin değeri elbette hiçbir maddi hediyeyle ölçülemez. Öğretmenlerimize pahalı hediyelerden ziyade içinde fikir ve emek barındıran hediyeler hazırlamak yalnızca etik açıdan daha doğru bir yaklaşım değil, aynı zamanda manevi açıdan daha değerlidir.
Etik konusunu biraz açmamız gerekirse… Özellikle devlet okullarında çalışan, yani devlet memuru statüsündeki öğretmenlerin hediye almaları hem Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından yayımlanan Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 15. Maddesi’nde, hem de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 29. Maddesi’nde “Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı” başlığı altında sınırlandırılmıştır. Her ne kadar kamu görevlisi olmasalar da özel kurumlarda çalışan öğretmenler de bu kısıtlamaya tabi olabilirler. Burada bahsi geçen hediyeler, az önce de belirttiğimiz üzere maddi değeri yüksek hediyelerdir. Bu kapsamın dışında kalan manevi hediyeler için ise okumaya devam edin, çünkü sizin için birkaç hediye önerimiz olacak.
İşte öğretmenlerinizin bir ömür dolabında saklayacağı manevi değeri çok yüksek hediye önerileri:
- Öğretmeninizle ilgili unutamadığınız bir anıyı öyküleştirebilir, hatta bu öyküyü temsil eden resimler çizerek küçük bir çizgiroman hazırlayabilirsiniz.
- Öğretmeninizi sevinçten ağlatmak mı istiyorsunuz? Onun, sizin için ne denli değerli olduğunu anlatan bir teşekkür mektubuyla duygularınızı kağıda dökebilirsiniz. Öğretmenler Günü anlamı ve önemi hakkında fikirlerinizi de mektuba ekleyebilirsiniz.
- Öğretmeninizin isminin yazdığı bir defter ve kalem ile maddi açıdan zorlanmadan öğretmenininizin ömür boyu kullanabileceği bir hediye alabilirsiniz.
- En sevdiğiniz kitabı öğretmeninize hediye ederek onunla sadece kitap kurtlarının sahip olabileceği bir bağ kurabilirsiniz.
- El emeği her zaman en değerli hediyelerdendir. Kendi becerilerinizle hazırladığınız resimler, heykelcikler veya diğer görsel sanat eserleri ile öğretmeninizi duygulandırabilirsiniz.
- Teknoloji çağında yaşıyoruz ve öğretmeninizle bol bol fotoğraf çektirdiğinizi biliyoruz. Bu fotoğrafları bir albümde birleştirerek ona olan sevginizi yıllarca solmayan fotoğraflarla gösterebilirsiniz.
- Öğretmeninizin adına fidan dikebilirsiniz. TEMA Vakfı her sene özel gün bağışları adı altında Öğretmenler Günü’ne özel fidan dikim kampanyası düzenler. Öğretmeninizin adına fidan dikmek için vakfın sitesini ziyaret edebilirsiniz.
- Sizin için önemli bir konuda hizmet veren bir derneğe ya da vakfa öğretmeniniz adına bağışta bulunabilirsiniz. Örneğin Türk Eğitim Vakfı da Öğretmenler Günü’ne özel bağışları kabul eder. Böyle bir hediyeyle hem öğretmeninizi mutlu edebilir hem de eğitime verdiğiniz destekle öğretmeninizin mesleğine olan saygınızı ifade edebilirsiniz.
- Sanıyoruz ki bir kutu çikolatanın mutlu edemeyeceği kimse yoktur. Öğretmeniniz için en lezzetli çikolataları seçip onu mutluluktan dört köşe edebilirsiniz.
- İnce bir zevkle aranje edilmiş bir buket çiçek herkesin yüzünü güldürür. Öğretmeniniz için ne hediye alacağınıza karar veremiyorsanız en yakın çiçekçiye uğrayıp güzel bir buket hazırlamasını isteyebilirsiniz.
Bunlara benzer yaratıcı fikirlerle öğretmeninizi mutlu etmeniz kaçınılmaz ancak bir öğretmen için en büyük hediye, öğrencilerinin başarılı ve topluma faydalı insanlar olmalarıdır. Bu yüzden öğretmenlere hediye önerileri arasında kafa karışıklığı yaşamak yerine, onlara saygı ve sevgide kusur etmeyerek ve tabii ki derslerinize sıkı çalışarak onları onurlandırabileceğinizi unutmayın!
Öğretmenler Günü ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Öğretmenler Günü evrensel midir?
Türkiye’de kabul edilen 24 Kasım tarihi evrensel değil ulusal bir gündür. Diğer devletlerin de kendi içlerinde Öğretmenler Günü tarihini farklı olarak belirlediği görülebilir.
Dünya Öğretmenler Günü ne zaman kutlanır?
Küresel açıdan 100’den fazla ülkenin kabul ettiği Dünya Öğretmenler Günü tarihi 5 Ekim’dir.
İlk Öğretmenler Günü ne zaman kutlanmaya başlandı?
Türkiye Öğretmenler Günü tarihi olan 24 Kasım, 1981 yılında kabul edilmiştir ve ilk kez bu yıl kutlanmıştır.
Dünya Öğretmenler Günü ne zaman ve kim tarafından kabul edildi?
5 Ekim Dünya Öğretmenler Günü ilk defa Birleşmiş Milletler tarafından 1994 yılında ilan edilmiştir.