Last updated on Eylül 3rd, 2024 at 10:47 am
ABD’de yaşayan yaklaşık 13 milyon kişi yeşil kart (green card) sahibidir. Bu kişiler, yasal daimî ikamet edenler olarak da bilinir. Siz de yeşil kart sahibi olarak ABD’de çalışabilir ve yaşayabilirsiniz. Ayrıca eyalet ve yerel yasalar kapsamında korunursunuz. Peki, green card sahipleri oy kullanabilir mi?
Hayır, ABD yasalarına göre, yasal daimî ikamet edenler de dâhil olmak üzere vatandaş olmayanlar genelde federal seçimlerde, eyalet seçimlerinde veya yerel seçimlerde oy kullanamaz. Ancak bazı yerel belediyelerde yeşil kart sahipleri oy kullanabilir.
Şimdi ABD oy verme yasalarını daha yakından inceleyelim.
Green card sahipleri oy kullanabilir mi?
Öncelikle şu bilgiyi iletelim: Doğuştan veya vatandaşlığa geçme yoluyla Birleşik Devletler vatandaşı değilseniz başkanlık seçimleri de dâhil olmak üzere ön seçimlerde veya genel federal seçimlerde oy kullanma hakkınız yoktur. Çünkü 1993’teki Ulusal Seçmen Kayıt Yasası, oy kullanmak için sisteme kaydolmak isteyen herkesin geçerli bir kimlik (ehliyet gibi) ibraz etmesi gerektiğini ifade eder. Yani oy kullanmak isteyen kişiler, ABD vatandaşı olduklarını doğrulamalıdır.
Genel olarak, yasal daimî ikamet edenler (yeşil kart sahipleri) eyalet seçimlerinde ve yerel seçimlerde oy kullanamazlar.
Diğer yandan ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri’ne (USCIS) göre, bir yeşil kart sahibinin aşağıdaki sorumlulukları vardır:
- Tüm yasalara uymak
- Gelir vergisi beyannamesi vermek
- 18-25 yaşları arasında erkekler için “Selective Service”e kaydolmak
- Demokratik hükûmet yöntemini desteklemek
Ancak USCIS, demokrasiyi desteklemenin seçimlerde oy kullanma hakkını içermediğini belirtmektedir.
Herhangi bir istisna var mı?
Peki, öyleyse “ABD’de Green card sahipleri oy kullanabilir mi?” sorusunun bir adım ötesine geçelim. Ülkede yasal daimî ikamet edenlerin, belirlenen seçimlerde oy kullanabildiği bazı şehirler vardır.
Örneğin, Kasım 2016’da San Francisco, vatandaş olmayanların “Board of Education” seçimlerinde oy kullanmasına izin veren bir tüzük değişikliği olan Proposition N‘yi kabul etti. Bu tür bir seçimde oy kullanmak için gerekli şartlar şunlar:
- Seçmen 18 yaşında veya daha büyük olmalıdır.
- Seçmen, 18 yaşında veya daha küçük bir çocuğun ebeveyni, yasal vasisi veya bakıcısı olmalıdır.
- Seçmenin çocuğu, “San Francisco Unified School District” kapsamında öğrenci olmalıdır.
Bu, sadece konuyla ilgili bir örnek olması için verilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki diğer şehirler de, Chicago şehri ve Maryland, Vermont ve Massachusetts’teki kasabalar gibi, ABD vatandaşI olmayanların okul kurulları veya diğer yerel seçimler için oy kullanmalarına dair yasayı kabul etmiştir.
Diğer yandan, yeşil kart sahiplerinin belirli seçimlerde oy kullanıp kullanamayacağını öğrenmek için yerel yönetim birimlerine danışabilirsiniz.
ABD’de Oy Kullanmakla İlgili Yasalara Genel Bir Bakış
Oy verme, Birleşik Devletler Anayasası tarafından ABD vatandaşlarına tanınan bir haktır. Ayrıca söz konusu oy kullanma hakkı, gönüllülük esasına dayanır yani zorunlu değildir. Ancak kimlerin oy kullanıp kullanamayacağına ilişkin kurallar vardır.
Öte yandan, bir kişinin oy kullanma hakkına sahip olmak için aşağıdaki şartları karşılaması gerekir:
- ABD vatandaşı olmak: Buna ABD’de doğanlar ve vatandaşlığa kabul edilmiş olanlar dâhildir. Kayıt olurken bir kimlik belgesi sunmanız gerekebilir.
- Yasal oy verme yaşında olmak: Amerika Birleşik Devletleri’nde yasal oy kullanma yaşı 18’dir. Bir kişi seçim günü veya öncesinde 18 yaşında olmalıdır. (Bazı belediyelerde, kişiler 16 yaşında yerel seçimlerde oy kullanmaya başlayabilir).
- Eyaletin ikamet yeterliliklerini karşılamak: Gereksinimleri karşılayıp karşılamadığınızı görmek için eyaletinize danışın.
- Oy vermek için kayıtlı olmak: Oy kullanmak için eyaletinize kaydolun. (Kuzey Dakota kayıt gerektirmez.)
Yukarıdakilere ek olarak, eyaletler kayıt için ek kurallar düzenleyebilir. Örneğin, bazı eyaletler ağır suçlardan hüküm giymiş kişilerin oy kullanma haklarını sınırlandırmaktadır.
Oy vermek için nasıl kayıt olurum?
Gördüğünüz gibi genel olarak “Green card sahipleri oy kullanabilir mi?” sorusuna kesin bir yanıt vermek mümkün değil ve birçok istisna söz konusu. Şimdi oy vermek için kayıt yaptırma aşamasından söz edelim. Eyaletinizin ikamet şartlarını karşılıyorsanız ve kayıtlı bir seçmen olmak istiyorsanız bir seçmen kayıt formu doldurmalısınız.
Genelikle seçim kurulu ofisinizden, bir halk kütüphanesinden veya motorlu taşıtlar departmanından (DMV) bir form almanız mümkündür. Illinois eyaleti, ehliyet başvurusu yapmak veya ehliyetinizi yenilemek için DMV’ye gittiğinizde oy kullanmak için kayıt yaptırmanızı sağlar.
Diğer bir yöntem de şudur: Eyaletiniz çevrim içi bir seçmen kayıt formu doldurmanıza ve göndermenize izin verebilir.
Unutmayın ki eyaletler, seçmen kayıtlarını gerçekleştirirken farklı bilgiler talep edebilir. Bir ehliyet veya devlet kimlik numarası, sosyal güvenlik numaranızın son dört hanesi veya diğer tanımlayıcı bilgileri sağlamanız gerekebilir. Bunun için hangi bilgilere ihtiyacınız olduğunu eyalet seçim ofisinden öğrenebilirsiniz.
Yurt dışında oy kullanabilir miyim?
Yasal daimî ikamet sahibi olduktan sonraki süreçte Amerikan vatandaşı olma şansınız bulunur. Birleşik Devletler vatandaşlığına sahip olduğunuzda ise tüm ABD seçimlerinde oy kullanabilirsiniz. Seçimler sırasında Amerika Birleşik Devletleri dışında olsanız da posta yoluyla oylamaya katılabilirsiniz.
UOCAVA olarak bilinen yasa, 1986 yılında Kongre tarafından kabul edilmiştir. Bu yasa Amerikan vatandaşlarından oluşan aşağıdaki grupları desteklemek için çıkarılmıştır:
- Birleşik Devletler Üniformalı Hizmetler ve deniz ticareti mensupları
- Birleşik Devletler Üniformalı Hizmetler ve deniz ticareti mensuplarının aile üyeleri
- Yurt dışında veya ABD dışında ikamet eden ABD vatandaşları
Yurt dışında yaşayan bir Amerikalı gurbetçiyseniz, 18 yaşında veya daha büyükseniz Amerika Birleşik Devletleri ön ve genel seçimlerinde adresinize gönderilen pusula sayesinde (absentee balloting sistemi) federal ofis adayları için oy kullanma hakkına sahip olursunuz. Yerel ve eyalet seçimleri için ise yasalar eyaletler arasında değişiklik gösterir. Bu nedenle bu konuyu eyaletler özelinde değerlendirmeniz gerekecektir.
Federal posta kartı nedir?
Yurt dışında oy kullanabilmeniz için Birleşik Devletler vatandaşı olarak bir Federal Posta Kartı Başvurusu doldurmanız gerekir. Bu form onaylandıktan sonra, posta yoluyla bir oy pusulası (absentee ballot) elde edersiniz. Amerika Birleşik Devletleri’nde oy kullanma hakkına sahip olmak için gerekenler şunlardır:
- 18 yaşında veya daha büyük olmalısınız.
- Seçmen kaydı sırasında Birleşik Devletler vatandaşı olmalısınız.
- Herhangi bir ağır suçtan mahkumiyetiniz olmamalı.
Yurt dışında oy kullanmak için her yıl yeni bir Federal Posta Kartı Başvurusu yapmanız ve bu başvurunun seçimden en az 45 gün önce teslim alınması gerekir. Seçmen, oy pusulası almak için başvuruda bulunmuş ancak seçim gününe kadar oy pusulasını almamışsa çevrim içi olarak kullanılabilen, “Federal Write-In Absentee Ballot” olarak adlandırılan oy pusulasını kullanabilir.
Sonuç
Şimdi ek bir bilgi verelim: ABD Dışişleri Bakanlığı yurt dışında oy kullanma konusunda pek çok kaynağa sahip olsa da oy kullanacağınız eyalet, oy kullanmaya ilişkin asıl prosedürlerden sorumlu olacaktır.
Özetle oy vermek, demokrasinin temel taşlarından biridir ve her oy önemlidir. İster ABD’ye taşınmış bir göçmen olun, ister yurt dışında yaşayan bir ABD vatandaşı, oy verme ile ilgili haklarınızı ve yükümlülüklerinizi bilmeniz gerekir.
ABD ile ilgili olarak “Green card sahipleri oy kullanabilir mi?” sorusunun dışındaki sorularınız için blog sayfamızı incelemeyi unutmayın.