Türkiye’de Çifte Vatandaşlık Nedir?

Çifte vatandaşlık, bir kişinin aynı anda iki farklı ülkenin vatandaşı olma durumudur. Bazı ülkeler çifte vatandaşlığa izin verirken bazı ülkelerin yasaları buna izin vermez.

Türkiye özelinde çifte vatandaşlık, bir Türk vatandaşının aynı anda başka bir ülke vatandaşlığına sahip olabilmesi anlamına gelir.

Genellikle Türkiye’de Bulgaristan ile çifte vatandaşlığa sahip kişilere rastlarız. Bunun sebebini çoktan tahmin etmişsinizdir ama biz de söyleyelim.

Türkiye, sınır komşusu Bulgaristan ile son 50 yıllık tarihi boyunca göç alışverişi yapmıştır. Bu nedenle ülkemizde yaşayan Bulgar göçmenlerinin hem Türk hem de Bulgar vatandaşlığına sahip olduğunu sıklıkla görürüz.

Bu mantıkla hareket ederek hem Alman hem Türk vatandaşlarına da sıklıkla rastlamamız gerekirdi. Sonuçta Almanya, 1970’lerde Türkiye’den büyük bir işçi göçü aldı. Zamanında göç edenlerin Almanya’da çocukları olunca, bu çocuklar Almanya vatandaşlığına sahip olabildi.

Bu ailelerin bir kısmı sonradan Türkiye’ye geri dönse bile vatandaşlık hakları onlarda saklı kalabilirdi. Ancak bu mümkün olmadı çünkü Almanya 2024 yılının Temmuz ayına kadar çifte vatandaşlığa izin vermeyen bir ülkeydi. 2024 Temmuz itibarıyla artık Almanlar da çifte vatandaşlığa sahip olabiliyor.

Tabii, çifte vatandaşlık sadece doğum yeri veya atalarımızın milliyeti vesilesiyle olmuyor. Neredeyse dünyanın tüm ülkeleri insanlara sonradan vatandaş olma şansı verir.

Gerekli koşulları sağlayıp da bir ülkenin sonradan vatandaşı olan kişiler, ülke yasaları buna izin verirse önceki vatandaşlığından feragat etmeyerek çifte vatandaşlık sahibi olabilir.

Çifte Vatandaşlık Başvurusu Nasıl Yapılır?

Sonradan Türk vatandaşlığı alanlar

Başka bir ülkenin vatandaşı olup da sonradan Türk vatandaşlığı alarak çifte vatandaş olmak isteyenler, Türkiye Cumhuriyetine vatandaşlık başvurusu yaptığı sırada çoklu vatandaşlık beyanında da bulunmuş olurlar.

Aslında bu kişilerin vatandaşlık başvurusu haricinde Türkiye makamları ile yapması gereken ek bir işlem yoktur. Bu kişiler için önceden vatandaşı olduğu ülkeye başvurmak ve ek bir işlem gerekip gerekmediğini öğrenmek iyi bir fikir olabilir. Türkiye’de vatandaşlık nasıl alınır diye merak ediyorsanız, şart ve koşulları içeren Remitly yazımızı inceleyebilirsiniz.

 

Türk vatandaşı olup da sonradan başka bir vatandaşlık alanlar

Türk vatandaşı olup da sonradan başka bir ülkenin daha vatandaşı olarak çifte vatandaşlık sahibi olmak isteyenler, öncelikle o ülkenin yasasının buna izin verip vermediğine bakmalıdır.

Zaten yasalar buna izin vermiyorsa söz konusu başka ülkenin vatandaşı olurken Türk vatandaşlığından çıkmanız gerekir. Eğer çifte vatandaş olabiliyorsanız, diğer vatandaşlığınızı aldıktan sonra Türkiye Cumhuriyetine çoklu vatandaşlık beyanında bulunmanız gerekir.

Bunu yapmak için Çok Vatandaşlık Bildirim formunu doldurarak Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne müracaat etmeniz gerekir.

Aşağıdaki ülkeler çifte vatandaşlığa izin verenlerdir:

  • Arnavutluk
  • Cezayir
  • Angola
  • Antigua ve Barbuda
  • Arjantin
  • Ermenistan
  • Avusturya
  • Avustralya
  • Bangladeş
  • Barbados
  • Belçika
  • Belize
  • Benin
  • Bolivya
  • Bosna Hersek
  • Botsvana
  • Britanya Virjin Adaları
  • Brezilya
  • Brunei
  • Bulgaristan
  • Burkina Faso
  • Burundi
  • Kamboçya
  • Kamerun
  • Kanada
  • Yeşil Burun Adaları (Cape Verde)
  • Orta Afrika Cumhuriyeti
  • Şili
  • Kolombiya
  • Komor Adaları
  • Kongo (Cumhuriyeti)
  • Kosta Rika
  • Fildişi Sahili
  • Hırvatistan
  • Çek Cumhuriyeti
  • Danimarka
  • Cibuti
  • Dominika
  • Dominik Cumhuriyeti
  • Ekvador
  • Mısır
  • El Salvador
  • Ekvator Ginesi
  • Fiji
  • Finlandiya
  • Fransa
  • Almanya
  • Georgia
  • Yunanistan
  • Gana
  • Grenada
  • Guatemala
  • Gine-Bissau
  • Haiti
  • Honduras
  • Hong Kong
  • Hollanda
  • Macaristan
  • İzlanda
  • Irak
  • İrlanda
  • İsrail
  • İtalya
  • Jamaika
  • Ürdün
  • Kenya
  • Kosova
  • Kırgızistan
  • Laos
  • Letonya
  • Lübnan
  • Lesoto
  • Liberya
  • Litvanya
  • Lüksemburg
  • Makao
  • Madagaskar
  • Malavi
  • Mali
  • Malta
  • Mauritius
  • Meksika
  • Mikronezya
  • Moldova
  • Karadağ
  • Fas
  • Namibya
  • Nauru
  • Hollanda
  • Yeni Zelanda
  • Nikaragua
  • Nijer
  • Nijerya
  • Kuzey Makedonya
  • Norveç
  • Pakistan
  • Palau
  • Papua Yeni Gine
  • Paraguay
  • Peru
  • Filipinler
  • Polonya
  • Portekiz
  • Romanya
  • Rusya
  • Samoa (Amerikan)
  • Samoa
  • İskoçya
  • Sırbistan
  • Seyşeller
  • Sierra Leone
  • Solomon Adaları
  • Somali
  • Güney Sudan
  • Slovakya
  • Slovenya
  • Güney Afrika
  • Güney Kore
  • İspanya
  • Sri Lanka
  • St. Kitts ve Nevis
  • Aziz Lucia
  • St.Vincent ve Grenadinler
  • Sudan
  • İsveç
  • İsviçre
  • Suriye
  • Tayvan
  • Tacikistan
  • Tayland
  • Gambiya
  • Doğu Timor
  • Tonga
  • Trinidad ve Tobago
  • Tunus
  • Türkiye
  • Uganda
  • Birleşik Krallık
  • Amerika Birleşik Devletleri
  • Uruguay
  • Vanuatu
  • Venezuela
  • Yemen
  • Zambiya
  • Zimbabve

Şunu unutmamak gerekir ki bu ülkeler çifte veya çoklu vatandaşlığa izin veriyor olsa da her ülkenin yasaları farklıdır. Dolayısıyla çifte vatandaşlık sahibi olabilmek için her ülkenin kendince gereksinimleri ve ek koşulları olabilir.

Aşağıdaki ülkeler ise çifte vatandaşlığa izin vermez. Yani bu ülkeden vatandaş olacaksanız halihazırdaki Türk vatandaşlığından vazgeçmeniz gerekir.

  • Bahamalar
  • Çin
  • Haiti
  • Endonezya (belirli durumlar hariç)
  • Japonya
  • Kuveyt
  • Laos
  • Malawi
  • Myanmar
  • Nepal
  • Panama
  • Suudi Arabistan
  • Singapur
  • Tayland
  • Vietnam

Çifte Vatandaşlığın Avantajları ve Dezavantajları

Avantajlar

  • Seyahat kolaylığı: İki ülkenin vatandaşı olmanız durumunda, her iki ülkeye de vizesiz giriş yapabilir ve daha geniş bir seyahat özgürlüğüne sahip olabilirsiniz.
    Hatta sonradan vatandaşlık aldığınız ülkenin pasaportuna da sahip olarak, o ülkenin vize muafiyetlerinden faydalanabilirsiniz. Örneğin ABD vatandaşlarının giremediği bazı ülkelere Türk vatandaşları vizesiz girebilir (Azerbaycan ve Küba gibi).
    Aynı şekilde ABD vatandaşlarının vizesiz girebileceği ancak Türk vatandaşlarına vize uygulayan ülkeler vardır, örneğin İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi Schengen ülkeleri.
  • Çalışma ve yaşam hakkı: Çifte vatandaşlık, her iki ülkede de çalışma ve yaşama hakkı sağlar. Bu da daha geniş kariyer olanakları sunabilir.
  • Eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanma: Çifte vatandaşlar, her iki ülkenin eğitim ve sağlık hizmetlerinden eşit şekilde faydalanabilir. Özellikle Türkiye ücretsiz sağlık hizmetleri ile ön plana çıkıyor.
  • Seçme ve seçilme hakkı: Sonradan vatandaşlık kazandığınız ülke demokratik bir seçim ülkesi ise vatandaşları her türlü seçme ve seçilme hakkından yararlanabilir demektir.

Dezavantajlar

  • Vergi yükümlülükleri: Çifte vatandaş olan kişiler, her iki ülkede de vergi yükümlülüğüne sahip olabilir. Özellikle ABD gibi çifte vatandaşlarından dünya genelinde gelir beyanı talep eden ülkelerde, bu durum karmaşık vergi sorumluluklarına yol açabilir.
  • Askerlik yükümlülüğü: Bazı ülkeler, çifte vatandaşlardan askeri hizmet talep edebilir. Bu durum, çifte vatandaşların birden fazla ülkeye karşı askerlik hizmeti yükümlülüğü altında kalmasına neden olabilir.
    Türkiye özelinde bakacak olursak, Türkiye’de 20-41 yaş aralığında her erkek askerlik görevini yerine getirmek zorundadır. Ancak Türkiye Cumhuriyeti yasaları gereği, kişi askerlik hizmetini Türkiye tarafından askerlik hizmetinin kabul edildiği ülkelerden birinde yapmış ise, çoklu vatandaşlık sonrası Türkiye’de askerlik yapmaktan muaf tutulur.
  • Yasal sorumluluklar: Her iki ülkenin yasalarına uymak gerekebilir, bu da bazı durumlarda çifte vatandaşlık sahibi bireyler için yasal karmaşalara yol açabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Türkiye’de çifte vatandaşlık nasıl alınır?

Türkiye’de çifte vatandaşlık almak için, Türkiye’de belirli bir süre ikamet etmek, vatandaşlık için başvuru yapmak veya Türk vatandaşları için başka bir ülkenin vatandaşlığını alırken Türk vatandaşlığını kaybetmeme talebinde bulunmak gerekmektedir. Başvurular İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri veya yurt dışındaki Türk konsoloslukları aracılığıyla yapılır.

Çifte vatandaş olmanın avantajları nelerdir?

Çifte vatandaşlık, seyahat özgürlüğü, iki ülkede de çalışma ve yaşama hakkı, eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanma gibi avantajlar sağlar. Ancak vergi ve askeri yükümlülükler gibi sorumlulukları da beraberinde getirebilir.

Üçlü vatandaşlık mümkün mü?

Anayasa’da üçlü vatandaşlığı engelleyen bir madde yer almamaktadır. Yani zorlayıcı olsa da teknik olarak üç tane vatandaşlığa sahip olabilmek mümkün. Ancak üç ülkenin de anayasasının buna izin veriyor olması gerekir.