Yurt dışında eğitim almak, birçok öğrenci için kariyer fırsatlarını genişletmenin ve farklı kültürlerle tanışmanın harika bir yoludur.
Türk öğrenciler lise, üniversite, dil eğitimi ya da çeşitli uzmanlık programları gibi birçok farklı alanda yurt dışında eğitim alma imkanına sahiptir. Her bir eğitim seviyesi için farklı süreçler, başvuru gereksinimleri ve fırsatlar bulunur.
Lise
Yurt dışında lise eğitimi, öncelikle öğrencinin yaşından dolayı pek tercih edilmese de mümkün. Bazı ülkeler gerekli belgelerin sunulması ve velilerin onayı olması durumunda, yatılı olarak lise öğrencisi kabul eder. Bu öğrenciler doğrudan o lisenin öğrencisi olarak eğitimlerini tamamlarlar.
Bir diğer seçenek de liseyi tamamen yurt dışında okumak yerine, AFS gibi değişim programları ile lise eğitiminin bir kısmını -genelde 1 yılını- yurt dışında geçirmektir.
Bu durum özellikle lisenin son sınıfında oldukça avantajlıdır, çünkü öğrenciler diplomalarını bu liseden alarak üniversite kazanma ihtimallerini artırırlar. MEB’in birçok yabancı ülkenin lisesi ile denklik anlaşması olduğu için, bu öğrenciler dilerlerse Türkiye’de de eğitim alabilirler.
Üniversite
Yurt dışında eğitim alanlar veya almak isteyenlerin tercih ettiği eğitim kurumları arasında aslan payını üniversiteler alır. Öğrenciler lisans, yüksek lisans veya doktora programları için yurt dışı üniversitelerini tercih edebilir.
Eğitim kalitesinin ve profesyonel fırsatların artmasının yanı sıra üniversiteyi yurt dışında okumak, oturma ve çalışma izni gibi avantajlar da sağlar.
Nasıl ki avantajları daha çoksa, yurt dışında -özellikle de eğitim kalitesinin yüksek olduğu ülkelerde- üniversitelere kabul edilmek diğer seçeneklere kıyasla daha zorlayıcı olabilir. Yurt dışında bir üniversiteye kabul almak için genelde şunlar gerekir:
- Dil belgesi: Üniversitelere eğitim dilini bildiğinizi kanıtlayan belgeleri ibraz etmeniz gerekir. İngilizce dili için bunlar TOEFL ve IELTS gibi belgelerdir.
Eğer kurumun eğitim dili başka bir dildeyse o dilin sınavına girmeniz ve belgesini kuruma vermeniz gerekir (örneğin Fransızca dili için DELF veya DALF).
İngilizce olmayan bir dili öğrenmek istemiyorsanız endişelenmeyin, birçok ülkede İngilizce eğitim veren kurumlar bulunur. - Not ortalaması gösteren belge: Bu belgeler üniversite veya lise transkripti olabilir. Bazı durumlarda kurumlar bakalorya talep edebilir.
- Sınav belgesi: Tıpkı ülkemizdeki ÖSYM sınavları gibi, bazı ülkeler üniversite kabulü için sınav yapar. Örneğin ABD’de bu sınav SAT olarak geçer. Bu sınavlara girerek belli bir aralıkta puan almanız gerekebilir.
- Referans ve motivasyon mektupları
Dil okulları
Dil okulları genelde uzun süreli eğitim ve dolayısıyla yabancı ülkede uzun süreli kalış sağlamaz. Ama birçok açıdan oldukça avantajlıdır.
Öncelikle yabancı dil öğrenmenin en etkili ve belki de en eğlenceli yollarından biri o dilin konuşulduğu ülkede bir dil okuluna gitmektir. Bu sayede hem dili olabilecek en doğru şekilde, kendi memleketinde öğrenirsiniz hem de o ülkenin kültürünü tanıma şansı elde edersiniz.
Bir diğer büyük avantaj ise dil okulları ile eğitim vizesinin alınabilmesidir. Bu vizeler genelde yılda 90 günden uzun süreli kalışa izin veren özel tip vizelerdir.
Mesela Avrupa’daki bir Schengen ülkesinde dil eğitimi alacaksanız, dil okulu eğitimi için D tipi Schengen vizesi almanız gerekir. Bu vizeye çalışma izni de dahildir. (Oysaki Türkiye’deki öğrenci oturma izni çalışma izni sağlamaz.) Yani böylelikle dil okulu eğitimi alırken iş bulup masraflarınızı karşılayabilirsiniz. Yurt dışı iş ilanı sitelerinde gezinerek gitmeden ne türler işler yapabileceğiniz konusunda ön bilgi edinebilirsiniz.
Dil okulları ile yurt dışında eğitim almak muazzam bir köprü görevi görür. Buna iki açıdan bakabiliriz:
- Dilini öğrendiğiniz ülkede üniversite okumak istiyorsanız, o ülkede dil eğitimi alarak üniversitenin kabul şartlarından birini yerine getirirsiniz.
- Dil eğitimi aldığınız ülkede yaşamak gibi bir hayaliniz varsa, dil okulu sayesinde o ülkede ufak bir yaşama denemesi gerçekleştirmiş olursunuz. Böylelikle hayalinizdeki ülkenin gerçekten size uygun olup olmadığını görme şansınız olur.
Dil okullarına kabul edilmenin zor olması gibi bir durum genelde yoktur. Bu okullardaki mantık büyük ölçüde Nasreddin Hoca’nın “Parayı veren düdüğü çalar.” mantığı ile eştir. Tam olarak bu nedenden dolayı ihtiyaçlarınızı ve bütçenizi doğru belirleyerek kapsamlı bir araştırma yapmak oldukça faydalıdır.
Diğer
Yurt dışında eğitim almak sadece akademi ve dil kurslarından ibaret değildir. Birçok ülkede çeşitli kurslar (mesela aşçılık kursu), mesleki eğitimler, sanat eğitimi vs. alabilirsiniz.
Bu noktada almak istediğiniz eğitimin size bir vize sağlayacağından emin olmanız gerekir. Bunun için söz konusu eğitim kurumuyla ve o ülkenin Türkiye’deki bir dış temsilciliği ile iletişime geçmek iyi bir fikir olabilir. Ancak birçok gelişmiş ülkede bu programlar ile vize almanın mümkün olduğunu söyleyebiliriz.
Kabul edilmek ise her bir programın kendi belirlediği şartlara bağlıdır.
Yurt Dışında Eğitim Almanın Adımları
1. Kendiniz için uygun olan programı ve eğitim kurumlarını seçin
İlk adım, hangi seviyede eğitim almak istediğinizi ve hangi ülkede bu eğitimi görmek istediğinizi belirlemekle başlar.
Lisans, yüksek lisans, doktora veya dil eğitimi gibi seçenekler arasından ilgi alanınıza ve hedeflerinize en uygun olanını seçmelisiniz. Eğitim alacağınız ülkenin yaşam koşulları, eğitim kalitesi ve mezuniyet sonrası iş imkanları gibi faktörleri de göz önünde bulundurmanız faydalı olacaktır.
2. Başvuru yapın veya kaydınızı gerçekleştirin
Seçtiğiniz üniversitelerin başvuru koşullarını dikkatlice inceleyin. Genellikle not ortalaması, dil yeterlilik sınavları (IELTS, TOEFL gibi) ve referans mektupları istenen belgeler arasında yer alır. Üniversiteler arasında kabul şartları değişiklik gösterir, bu nedenle üniversitenin kendi internet sayfasını incelemek oldukça faydalıdır.
Başvuru gerekliliği söz konusu değilse, bu aşamada direkt olarak kayıt işlemlerinizi tamamlamanız gerekir.
3. Burs olanaklarını araştırın
Yurt dışı eğitimi maliyetli olabilir, bu nedenle burs ve finansman olanaklarını araştırmak önemlidir. Türk hükümeti, yurt dışına öğrenci göndermek için çeşitli burs programları sunarken, birçok ülke ve üniversite de yabancı öğrencilere yönelik burslar sağlamaktadır.
4. Vize başvuru sürecini başlatın
Eğitim alacağınız ülkeye gitmek için öğrenci vizesi almanız gerekmektedir. Her ülkenin vize süreci ve gerekli belgeleri farklılık gösterir, bu yüzden seçtiğiniz ülkenin konsolosluğuna danışarak vize başvurusunu yapmanız gerekir.
5. Konaklamayı ve diğer ihtiyaçlarınızı planlayın
Bu aşamada çoğunlukla öğrenci yurtları, öğrencilere özel evler veya kiralık daireler tercih edilir.
Bu planlamalar tıpkı bir saat mekanizması gibi eş zamanlı ve hassas bir ayar gerektirir. Genelde konaklamanızı vize başvurusundan önce ayarlamış olmanız gerekir, çünkü vize başvurusunda konaklama belgesi talep edilir.
Ancak bu noktada bizim tavsiyemiz, konaklama konusunda olabildiğince esnek seçeneklere yönelmeniz ve ancak vize onayından sonra kesin olarak kalacağınız yeri ayarlamanız.
Vize başvurusundan önce iade edilmeyecek şekilde ödeme yaparak konaklamanızı ayarlamanız, vize verilmeme durumunda oldukça can sıkıcı olabilir.
Yurt Dışı Eğitim İçin Burs ve Finansman Olanakları
Yurt dışında eğitim almanın maliyeti yüksek olabilir, bu yüzden burslar ve finansman desteği birçok öğrenci için hayati önem taşır. Hem Türkiye’den hem de eğitim almayı planladığınız ülkelerden burs başvuruları yapabilirsiniz.
Türkiye’den verilen burslar:
- Yurt Dışı Eğitim Bursları (MEB): Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sağlanan bu burslar, yurt dışında lisansüstü eğitim almak isteyen öğrenciler için önemli bir fırsattır.
- Kredi ve Yurtlar Kurumu: Türkiye’deki üniversite öğrencilerine verdiği burslarla bilinen bu devlet kurumu yurt dışına okumaya giden öğrenciler için de burs veya kredi imkanı sağlar.
- Türk vakıflar ve kurumlar: Türkiyedeki birçok vakıf, STK veya devlet destekli kurum, yurt dışında okuma hakkı kazanmış öğrencilere burs olanağı sunar. Bunlar arasında en bilinenler Türk Eğitim Vakfı ve TÜBİTAK’tır.
- Yurt dışındaki Türk oluşumları: Yurt dışındaki Türk dayanışma grupları, Türk öğrenciler için çeşitli burslar, etkinlikler ve iş imkanları sunabiliyor.
Ülke Bazında Burs Olanakları:
- Fransa: Türkiye’deki öğrenciler için Fransa Büyükelçiliği tarafından verilen Ambassade Bursu ve Fransa hükümetinin prestijli Eiffel Bursu, Fransa’da eğitim almak isteyen öğrenciler için büyük avantajlar sunar.
- ABD: Fulbright Programı, ABD’de eğitim almak isteyen Türk öğrencilere yönelik kapsamlı burs seçenekleri sunmaktadır.
- Almanya: DAAD (Alman Akademik Değişim Servisi), Almanya’da eğitim almak isteyen yabancı öğrencilere çeşitli burs fırsatları sağlar.
- Birleşik Krallık: Chevening Burs Programı, özellikle lisansüstü eğitim alacak öğrencilere finansal destek sunar.
Eğitim İçin Yurt Dışına Nasıl Vize Alınır?
Yurt dışında eğitim almak için öğrenci vizesi başvurusunda bulunmanız gerekir ve belki de Türkler için en zorlayıcı olan süreç budur.
Bu süreç genellikle eğitim almayı planladığınız ülkenin dış temsilciliği (büyükelçilik ya da konsolosluk) veya anlaşmalı aracı kurumlar (örneğin VFS Global) ile yürütülür.
Vize başvurusu sırasında genellikle aşağıdaki belgeler talep edilir:
- Kabul mektubu: Üniversiteden alacağınız resmi kabul mektubu
- Pasaport: Geçerli ve süresi dolmamış bir pasaport
- Vize başvuru formu: Ülkenin konsolosluğundan temin edilebilen form
- Maddi kaynak kanıtı: Eğitim süresince masraflarınızı karşılayabileceğinizi gösteren banka hesap dökümü veya burs belgeleri
- Sağlık sigortası: Bazı ülkelerde zorunlu olan öğrenci sağlık sigortası
Bununla birlikte her ülkenin vize şartları farklıdır, bu yüzden başvuru sürecini iyi araştırmanız ve en az 3 ay öncesinden başlatmanız tavsiye edilir.
Örneğin Belçika gibi bazı ülkeler “bloke hesap” koşulu ile vize vermeyi tercih edebilir. Bu durumda kurumun banka hesabına toplu para göndermeniz gerekir. Daha sonra o kurumun banka hesabında blokeli olarak bulunan para mesela 9 aylık bir süre boyunca size ay ay geri gönderilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yurt Dışında eğitim almak için hangi belgeler gerekir?
Yurt dışında eğitim almak için genellikle pasaport, vize başvuru formu, üniversite kabul mektubu, dil yeterlilik sınav sonuçları (IELTS, TOEFL gibi), maddi yeterlilik belgesi ve sağlık sigortası gibi belgeler gerekmektedir.
Eğitim için en uygun ülkeler hangileridir?
Eğitim için en uygun ülkeler öğrencinin hedeflerine ve bütçesine göre değişir. ABD, İngiltere ve Kanada Türk öğrenciler arasında popüler ülkelerdir, ancak buralardaki kurumlar pahalı olmalarıyla bilinir. Avrupa’da Almanya ve Fransa gibi ülkeler, daha düşük öğrenim harçları ve geniş burs imkanları ile öne çıkar.
Yurt dışında eğitim için hangi burslar mevcuttur?
Türkiye’den MEB ve Türkiye Bursları gibi devlet destekli burslar, ABD’deki Fulbright, Almanya’daki DAAD ve Fransa’daki Eiffel Bursu gibi uluslararası burslar Türk öğrencilere büyük fırsatlar sunmaktadır.
