Dünya Para Birimleri: Kendi Paranızı Ne Kadar İyi Tanıyorsunuz?

Bills from various countries

Cebinizdeki para hakkında ne biliyorsunuz? Peki, diğer ülkelerin banknotları ve madeni paraları ve hatta dijital para formları hakkında? Dünyadaki para birimlerinden hangisinin en güçlü, en nadir veya en çok işlem gören olduğunu hiç merak ettiniz mi?

Para transferi uzmanları olarak dünya paralarının hikayelerine hayran kaldık. Bu yüzden dünya para birimlerine ilişkin bu rehberi oluşturduk. Ayrıca döviz bozdurma ve sınırların ötesine nasıl kolayca para gönderebileceğinizi de öğrenebileceksiniz.

Suudi Arabistan riyalinden İsveç kronuna, eurodan pesoya kadar küresel para birimleri hakkında öğrenilebilecek genel bilgileri burada bulabilirsiniz.

Dünyadaki para birimleri nelerdir?

Temel bilgilerle başlayalım. Para birimi çeşitli ülkelerde kullanılan farklı para türlerini ifade eden bir terimdir. Dünyadaki para birimleri ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir, dolayısıyla Çin ve İsviçre’de farklı paralar kullanılır. Para biriminin değeri de farklılık gösterir: Örneğin El Salvador’da bir birim para her zaman Hindistan’daki bir birim paraya eşit olmayacaktır.

Tarihte para birimlerinin çay, deniz kabuğu ve hatta peynirden oluştuğu olmuştu, ancak günümüzde fiziksel para birimi çoğunlukla madeni para veya banknot olarak karşımıza çıkıyor.

Banknotlar ve madeni paralar, hırsızlık veya sahtecilik olasılığını azaltmak için darphanede güvenli bir prosedür eşliğinde basılır. Her ülke parasını üretirken kendi resimlerini, sembollerini ve diğer geleneklerini kullanarak için kendi hazinesinden faydalanır.

Dünyadaki para birimlerinin, pratik bir kısaltma olması için Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) tarafından oluşturulan benzersiz kodları da vardır.

Para birimi adları birbirinden farklıdır ancak çakışmalar da vardır. Örneğin Avustralya doları (AUD), Fiji doları veya Kanada’da kullanılan Kanada doları (CDN) gibi birimlerin her biri “”dollar”” olmasına rağmen, hepsi farklı değerlere sahiptir. Avustralya’da Kanada dolarını kullanamazsınız ve bunun tersi de geçerlidir. Aynı şey Fiji veya Yeni Zelanda doları (NZD) için de geçerli.

Daha Fazlasını Keşfedin 19 Güzel Dünya Para Birimi

İlgili Yazılar

Para birimleri nasıl alınıp satılır ve transfer yapılır?

Piyasadaki döviz kuru oranları, her bir para biriminin diğerine göre değerini belirler. Döviz kuru günlük olarak değişebilir ve dövizi basan hükümetin her zaman kontrol edemeyeceği çeşitli ekonomik ve politik faktörlere dayanır.

Uluslararası para transferi şirketleri, genellikle küçük bir ücret karşılığında, bir ülkeden diğerine para göndermenize yardımcı olabilir.

Dünyada kaç tane para birimi var?

Dünya çapında 195 farklı ülkede, Birleşmiş Milletler tarafından tanınan yaklaşık 180 çeşit para birimi kullanılmaktadır.

Dünyada halen kullanılan en eski para birimi İngiliz sterlini veya diğer adıyla Büyük Britanya poundudur (GBP). Zamanla yeni banknotlar basılmış ve tasarımları geliştirilmiş olsa da GBP, sekizinci yüzyıldan bu yana Birleşik Krallık’ın para birimi olmuştur.

Rusya’nın ulusal para birimi olan Rus rublesi de zamanla değişti ancak geçmişi 13. yüzyıla kadar uzanıyor. İsrail şekeli 80’li yıllardan beri kullanılmaktadır, ancak ilk kez 4. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Güney Sudan poundu dünyadaki en yeni para birimidir ve Temmuz 2018’de piyasaya sürülmüştür.

Dünyanın en nadir para birimi nedir?

Dünyadaki en nadide madeni paraların üretimi durduruldu, ancak onları bir hazine sandığının içinde saklı bulabilirsiniz. Bu paralar şunlardır:

  • ABD Darphanesinin ilk Baş Gravürcüsü Robert Scot tarafından tasarlanan 1794 Dalgalı Saçlı Gümüş Dolar
  • 1787 tarihli Brasher Doubloon, başlangıçta yaklaşık 16 İspanyol doları değerindeydi ancak şu anda 9 milyon doların üzerinde bir değere sahip
  • Benjamin Franklin tarafından tasarlanan 1787 Fugio senti, ABD’de dolaşıma giren ilk madeni para
  • 723 Emevi Altın Dinarı, İslami bir para, çıktığı bölgede şu an bulunan ülkeSuudi Arabistan
  • 1343 III. Edward florini, dünyada yalnızca üç tane kalan saf altın para (ikisi British Museum’da)

Diğer nadir para birimleri arasında; tarihi para türleri, ziyaret edilmesi zor ülkelerden gelen paralar ve sınırlı sayıda üretilen banknot ve madeni paralar yer alıyor.

Bir diğer eğlenceli örnek ise var olan en büyük altın para olduğu söylenen Kanada Altın Akçaağaç Yaprağı madeni parasıdır. 50 cm kalınlığında ve 100 kg ağırlığında. Promosyon amaçlı yapılmış olmasına rağmen nominal değeri 1 milyon Kanada dolarıdır.

Dünyanın en güçlü para birimi nedir?

Dünyanın en güçlü para birimleri diğer birimlere göre çok daha yüksek değere sahiptir. Döviz kuru hangi bir zamanda hangi para biriminin en güçlü olduğunu belirler. ABD doları dünyada en yaygın kullanılan para birimleri arasında yer alıyorsa da, mutlak bir şekilde en güçlüsü olduğu söylenemez.

Bu yazının yazıldığı sırada ilk yedideki para birimi dünyada şu şekildedir:

  • Kuveyt Dinarı (KWD)
  • Bahreyn dinarı (BHD)
  • Umman riyali (OMR)
  • Ürdün dinarı (JOD)
  • İngiliz poundu ( GBP)
  • Cayman Adaları doları (KYD)
  • Euro (EUR)

Hangi para birimleri altınla destekleniyor?

Bir yatırım aracı olarak popüler olmasına rağmen 1970’lerden beri para birimi desteklemek için altın kullanılmadı. “”Altın standardı”” nakit paranın belirli bir miktar altın değerinde olduğu ifade eden bir sistemdi ve şu anda hiçbir hükümet tarafından kullanılmıyor.

Artık çoğu ülke itibari (fiat) para kullanıyor, yani bu para altın, gümüş veya diğer emtialar yerine hükümetin merkez bankası tarafından destekleniyor.

ABD doları da dahil olmak üzere dünyanın başlıca para birimleri itibari paralardır.

En çok ticari işlem gören para birimleri

Birçok dünya dövizi şirketler, bireyler ve hatta uluslar tarafından alınıp satılmaktadır. Bu yazının yazıldığı tarih itibariyle ticarette kullanılan en popüler altı para birimi şunlardır:

Bazı durumlarda yabancı para birimleri başka ülkeler tarafından da kullanılmaktadır. Örneğin, Çin’in ihracatları “”halkın para birimi”” anlamına gelen Renminbi (RMB) yerine ABD doları cinsinden gerçekleşebilir. ABD doları, teknik olarak dünyadaki en güçlü para birimi olmasa da, en sık kullanılan ve ticareti en çok yapılan para birimidir.

Para birimlerinin üç türü nedir?

Dünyada üç tür para birimi vardır:

Emtia parası

Emtia parası, hizmet veya para karşılığında değiştirilen mallardır. Bu mallar, ülkenin başka ülkelere tedarik edebileceği altın, gümüş veya diğer varlıkları ifade eder.

İtibari para

İtibari para, hükümet tarafından desteklenen ancak altın veya diğer fiziksel emtialarla desteklenmeyen paradır. Bu nedenle bir ülkenin ekonomisi ve siyasi durumları çoğu zaman para biriminin değerini etkiler.

Kaydi para

Kaydi para; nakit, çekler, banknotlar veya banka poliçeleri de dahil olmak üzere bir ülkenin içinde dolaşan likit paradır.

Currencies of the world: woman happily using her phone while sitting on her couch

 

Peki ya kripto para birimi?

İtibari para ile kripto para birimi arasındaki temel fark, itibari paranın değerinin bir hükümet tarafından desteklenmesidir, ancak kripto para birimi hükümet tarafından desteklenmez.

Kripto para birimi, değerini yerel blok zincirinden alan dijital bir para birimidir. Dağıtımını ve düzenlenmesini yöneten sistemler, itibari paraya kıyasla çok farklı ve oldukça karmaşıktır; bu da kripto para birimi dolandırıcılığına kurban olmanın kolay olmasının bir nedenidir.

Döviz kurlarının anlamı

Döviz kuru, bir para biriminin diğerine göre olan değerini ifade eder: Çrneğin kaç Meksika pesosunun bir ABD dolarına eşit olduğu gibi.

Döviz kuru, bir para birimi ile başka bir birimden ne kadar satın alınabileceğini gösterir. Bu oranlar, uluslararası para transferi yapan veya yurt dışına seyahat planlayan kişiler için önemlidir.

Seyahatiniz, memleketinizdeki dövizin cinsinden daha ucuz veya pahalı olabilir. Bu tamamen gideceğiniz yerin para birimine kıyasla ne kadar güçlü olduğuna bağlıdır.

Dünya para birimi rehberi

Afrika parasıyla ilgili bilgiler

Güney Afrika Randı olarak bilinen R100 Güney Afrika banknotunda, 1994 yılında başkan olmadan önce Robben Adası’nda 18 yıl tutuklu kalan Nelson Mandela’nın anısına bir hapishane görseli yer alıyor.

Afrika’daki para birimleri hakkında daha ilginç gerçekler için şu rehberlere göz atın:

  • Mısır poundu
  • Gana sedisi
  • Gabon Batı Afrika CFA frangı
  • Gambiya dalasisi
  • Etiyopya birri
  • Kenya şilini
  • Fas dirhemi
  • Nijerya nairası
  • Senegal Batı Afrika CFA frangı
  • Güney Afrika randı
  • Tanzanya şilini
  • Uganda şilini
  • Namibya doları
  • Zambiya kvaçası

Asya parasıyla ilgili bilgiler

Dünyanın en güçlü para biriminin Asya’da olduğunu biliyor muydunuz? Bir Kuveyt dinarı üç ABD dolarından daha değerlidir. Dirhem, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Fas da dahil olmak üzere Orta Doğu’daki birçok ülkenin resmi para birimidir.

Diğer güçlü Asya para birimleri arasında Japon yeni ve Singapur doları, Hong Kong doları ve Brunei doları yer alıyor.

Asya para birimleri hakkında daha ilginç gerçekler için şu döviz rehberlerine göz atın:

Avrupa parasıyla ilgili bilgiler

Euro (EUR), 1999’dan itibaren aralarında İspanya, Portekiz, Kıbrıs ve Hollanda’nın da bulunduğu çoğu Avrupa Birliği (AB) ülkesinde kullanılmaya başlandı. Bundan önce çoğu Avrupa ülkesinin kendi para birimi vardı.

Euro, AB’deki şirketler için faydalı olduğu gibi neredeyse her AB ülkesinde kullanıldığından Avrupa’ya seyahat edenler için de uygun. Diyelim ki Belçika’dan Danimarka’ya Almanya üzerinden seyahat ediyorsunuz. Bu durumda her ülkede aynı parayı kullanabilirsiniz.

Bölgedeki ülkelerin tümü euro kullanmıyor, en azından henüz kullanmıyor. Diğer Avrupa para birimleri şunlardır:

İsviçre, İsviçre frangı kullanır. Türkiye ve Norveç ise AB üyesi değiller, dolayısıyla para birimlerini hiçbir zaman euroya çevirmeyebilirler. Polonya gibi AB üyesi ülkeler ise eninde sonunda euroya geçmek zorunda kalacaktır.

Latin Amerika parasıyla ilgili bilgiler

Ekvador gibi bazı Latin ülkeleri resmi para birimi olarak ABD dolarını kullanıyor. Dominik Cumhuriyeti ve Brezilya gibi diğer ülkelerin kendi para birimleri vardır, ancak oradaki bireyler veya işletmeler de ABD dolarını sıklıkla kullanıyor. Aruba, Bahamas ve Bermuda gibi Karayip ülkeleri için de durum aynı.

Latin Amerika ülkelerinin para birimleri hakkında daha fazla ilginç gerçekler burada:

  • Brezilya reali
  • Şili pesosu
  • Kolombiya pesosu
  • Kosta Rika kolonu
  • Dominik pesosu
  • Guatemala quetzalı
  • Haiti gourdesi
  • Honduras lempirası
  • Jamaika doları
  • Meksika pesosu
  • Peru nuevo solü
  • Paraguay guaranisi

Dünyanın her yerine para göndermek

Yurt dışında sevdikleriniz varsa onlara ihtiyaç duydukları anda para gönderebilmenin ne kadar önemli olduğunu bilirsiniz. Banka çekleri ve banka poliçeleri yüksek hizmet ücretlerine sahip olabilir ve paranın hedefe ulaşması ise haftalar sürebilir.

Dijital para transferleri, dünya çapındaki ailenize ve arkadaşlarınıza para göndermeyi daha kolay ve daha uygun maliyetli hale getirir. Hiçbir sorun yaşamadan doğrudan kendi banka hesabınızdan yabancı bir banka hesabına para aktarabilirsiniz.

Yine de döviz değiş tokuşu ve transfer için ücret ödemeniz gerekecek, ancak para hemen gönderilebilir ve uygulama içinden transfer sürecini takip edebilirsiniz.

About Evelyne Kuo